Zaporich to planeta agrarna leżąca w systemie Vostroya. Mimo obłożenia regularną dziesięciną i posiadania własnego gubernatora planetarnego, według nigdy nie złamanej ani zakwestionowanej Ugody na Pięćsetnym traktowana jest (przynajmniej lokalnie) jako ósmy autonomiczny okręg Vostroyi.
Warunki naturalne[]
Zaporich to planeta podobna wielkością do Ziemi, o sile grawitacji 0.96G, co sprawia że jej mieszkańcy są znacznie smuklejsi i wyżsi od twardych Vostroyan. Na jej powierzchni przez większość roku panuje miłe ciepło, a nawet w najzimniejszym miesiącu temperatura nie spada poniżej zera, ogólnie roczne amplitudy temperatur rzadko przekraczają 15℃.
Jej powierzchnia to jedno wielkie pole, na którym czerń uprawia zboże oraz inne jadalne rośliny, dojrzewające szybko z powodu bardzo żyznej gleby, regularnie nawożonej z wielką pieczołowitością. Istnieją tu jedynie trzy niewielkie morza, nie połączone ze sobą, a suchy ląd jest raczej równinny, przez co przed kolonizacją Zaporich było planetą lasostepową.
Urbanizacja praktycznie nie istnieje, jedynymi zabudowaniami mogącymi uchodzić za miasta są Sicz i kosze kureniowe, które jednak bywają dość mobilne, przez co atmosfera jest krystalicznie czysta, zanieczyszczana jedynie ledwo zauważalnymi spalinami maszyn rolniczych.
Atamanat[]
Na Zaporich nie ma rozdzielności między administracją cywilną i wojskową, kureń jest tam zarówno związkiem taktycznym jak i jednostką terytorialną, a porucznicy są jednocześnie dowódcami oraz zarządcami. Nie jest to jednak autorytarna dyktatura jakich wiele w galaktyce, ale demokratyczna republika, w której najwyższą władzę pełni Rada - czyli zgromadzenie wszystkich zaporców.
Ataman[]
Urzędujący w Siczy ataman jest wybieralnym przywódcą zaporców i pełni funkcję gubernatora planetarnego, do jego obowiązków należy płacenie dziesięciny, regulacja stosunków z Vostroyą, rozsądzanie sporów, organizowanie wypraw wojennych, przyjmowanie nowych zaporców i rozdzielanie nowych czerniaków między kurenie. Ma nieograniczoną władzę, jednak ze wszystkich działań rozlicza go Koło Poruczników, a dalej Rada. Zazwyczaj pełni swój urząd dożywotnio, ale w każdym momencie głosem ludu może zostać odwołany, bądź skazany na śmierć. Atamana wybiera Rada, której decyzja musi być jednogłośna (co w praktyce oznacza że przy wyjątkowo zajadłych wyborach jeden z kandydatów musi paść trupem), zazwyczaj zostaje nim jeden z poruczników, jednak wybranym może zostać każdy zaporec, nawet spoza rejestru. Gdy ataman rusza na wyprawę, w jego imieniu rządzi wyznaczony asawuł.
Obecnie atamanem jest Jurij Dostoyevsky.
Porucznicy[]
Najwyższymi dowódcami zaraz po atamanie są porucznicy, zasiadają w Kole Poruczników - czyli Małej Radzie, zajmującej się sprawami niewartymi zwołania Wielkiej Rady. W polu dowodzą kureniami, największymi jednostkami wojskowo-administracyjnymi, zajmującymi średnio 5 milionów kilometrów kwadratowych. Kurenie podzielone są na roty którymi dowodzą rotmistrze i dalej na sotnie którymi dowodzą sotnicy. Wszyscy wymienieni wybierani i rozliczani są przez zaporców którzy poruczyli im dowództwo, a dopiero w drugim rzędzie przez przełożonych.
Rejestrowcy[]
Według Ugody na Pięćsetnym, każda kureń może mieć w swoim rejestrze 20 000 zaporców, w 28 milenium taka liczba w zupełności wystarczała, jednak przez tysiące lat populacja Zaporich zwiększyła się kilkusetkrotnie, a rejestr nie rósł wraz z nią. Aby dostać się do niego już nie wystarczy mieć konia i łuku, ale trzeba się naprawdę wyróżnić. Znalezienie się w rejestrze kureni oznacza regularny żołd, dobre uzbrojenie, stałość, a także krwawą zemstę w wypadku śmierci.
Choć większość rejestrowców zostaje nimi ze względu na możliwość dobrego życia w zamian za nudne i bezpieczne doglądanie granic kureni, to każdy z nich był kiedyś Straceńcem, więc gdy na Vostroyę dochodzą wezwania o posiłki z dopiskiem "o ile możności, zaporcami nie pogardzimy" to rejestrowe roty i sotnie często ruszają na front razem ze straceńczymi.
Straceńcy[]
Ci zaporcy którzy nie znajdują się w rejestrze, muszą sobie wywalczyć wpis. Albo więc zaciągają się na niepewny żołd u poruczników toczących walki graniczne, albo korzystając z Vostroyańskiej tradycji uzupełniania regimentów, dołączają do transportów i wyruszają na pole bitwy. O ile oczywiście uprzednio w rozkazie zostanie zaznaczone, że zaporcy są w takim transporcie mile widziani, bo trzeba wiedzieć że chociaż Straceńcy nie pobierają żołdu, to nie walczą za darmo, ich żołdem jest po prostu to co zdobędą. System ten pochodzi jeszcze z czasów Vostroyańskich Wielkich Wojen, gdy Muskhański car nie chcąc płacić żołdu przodkom zaporców, pozwolił im zatrzymać każdą ruchomość jaką zdołają zdobyć.
Czerń[]
Zaporca czyni koń, jego posiadanie stanowi prawo do służby wojskowej, jeżeli ktoś mieszka na Zaporich i nie ma konia, należy do czerni. Czerniacy uprawiają ziemię i do tego sprowadza się ich życie, nie mają prawa głosu ani wolności osobistej, zdani całkowicie na łaskę zaporców, stanowią większość mieszkańców planety. Życie czerniaka jest jednak obiektem zazdrości całej nisko urodzonej Vostroyi, jego praca nie jest specjalnie cięższa od pracy w fabryce, o wiele bardziej bezpieczna, a praw nie ma wcale mniej. Dlatego też wielu Vostroyan usiłuje uciekać na Zaporich, nielicznym nawet się to udaje.
Historia[]
Wszyscy zaporcy pochodzą z Vostroyi, a ich głównymi przodkami są Kralincy, którzy choć byli w większości zbiegami ze wszystkich caratów i królestw, stworzyli własną kulturę i zaczęli uważać się za naród. Przez dwa tysiące lat zdobyli reputację odważnych i krnąbrnych żołnierzy, służąc dla wielu mocarstw ale nigdy się nie asymilując, gdy jednak na polach bitew pojawiły się karabiny maszynowe, konni Kralincy zaczęli odchodzić w zapomnienie. Ostatnim gwoździem do trumny okazało się przybycie Kultu Maszyny, za którym przyszła błyskawiczna industrializacja i wyniszczenie biosfery.
Kolonizacja M27-28[]
Na szczęście marsjańscy adepci przynieśli ze sobą także statki zdolne do podróży międzyplanetarnych, Kralincy rozpoczęli więc exodus na Zarkę, bezludną lasostepową planetę, na której mogliby kontynuować swój styl życia. W miarę jak Vostroyańskie niebo coraz bardziej ciemniało, a woda kwaśniała, coraz więcej Kralinców dołączało do swoich. Jednak nie tylko oni zaczęli kolonizować planetę, Vostroyańskie rolnictwo niszczało i rozpoczęła się klęska głodu, której zaradzić miały nowe uprawy na Zarce, lokalne mocarstwa prześcigały się więc w wysuwaniu roszczeń do kolejnych fragmentów planety. Kralincy z początku to ignorowali, świat był w końcu bardzo duży, jednak gdy Vostroyańska szlachta wspólnie podpisała traktat, według którego byli oni zbuntowanymi chłopami i mogą być śmiało zapędzeni na pola, Kralincy chwycili za broń.
Embargo Zapory M28.210-318[]
Atamanem na czas wojny wybrany został Dmytro Zapora, który natychmiast wydał niesławny rozkaz "Wycinać w pień, pardonu nie dawać" Kralincy zabijali więc chłopów, szlachtę i duchowieństwo, każdej płci i każdego wieku. Początkowo walczyli tym co mieli pod ręką - łukami, szablami, ale też toporami, czy cepami, dopiero później zaczęli korzystać ze zdobytych karabinów. Zapora ogłosił powstanie Atamanatu, w którym władzę pełni tylko z woli Rady wszystkich wolnych Kralinców i z woli tejże Rady zrywa wszelkie stosunki z Vostroyańskimi mocarstwami, oraz nakłada na nie embargo.
Odzew Vostroyan był natychmiastowy, na Zarkę wysłane zostały doborowe oddziały z wszystkich siedmiu państw, które miały wziąć odwet na Kralincach. Jednak w tamtym czasie Vostroya nie miała jeszcze nawet kosmoportu, o stoczni nie wspominając, a więc nie było mowy o wsparciu jakiejkolwiek floty wojennej, ponadto samo wysłanie transportowca w kosmos było niezwykle kosztownym przedsięwzięciem. Tak więc choć na początku od wylądowania wyprawa znaczona była pasmem zwycięstw, później Vostroyańskim wojskom zaczęło brakować zaopatrzenia, aż w końcu zostały one rozgromione i wybite.
W tym momencie było już wiadomo, że Vostroyanie nie wygrają, regularne zaopatrywanie wysłanego wojska skończyłoby się kryzysem gospodarczym, a przecież na taką okazję do kolejnej Wielkiej Wojny czekały kraje ościenne. Jednak mając na względzie dokonane przez Kralinców ludobójstwo, a także fakt, że mocarstwa całego świata miałyby uznać zwycięstwo małego ludu który nigdy nawet nie miał własnego państwa, przez całe stulecie między Vostroyą i Zarką trwała zimna wojna.
Ugoda na Pięćsetnym M28.318[]
Przymuszona zamieszkami wywołanymi masowym głodem, Vostroyańska szlachta w końcu przystąpiła do rozmów pokojowych. Następca Zapory - Bohdan Sirko, zażądał by obrady były nieszyfrowane i toczone na częstotliwości 500kHz (stąd nazwa ugody), aby każdy kto posiada odbiornik mógł ich słuchać. Ostatecznie, o godzinie 12:00 czasu Zarskiego i 16:50 czasu Vostroyańskiego ogłoszono:
- Planeta Zarka na cześć Dmytra Zapory, od tej pory nosi nazwę Zaporich.
- Wszystkie kraje Vostroyi zrzekają się jakichkolwiek roszczeń do ziem Zaporich na rzecz Atamanatu.
- Atamanat zobowiązuje się eksportować nadwyżkę swojej żywności.
- Atamanat zostaje przyjęty do Vostroyańskiej wspólnoty międzynarodowej jako ósme suwerenne mocarstwo.
- Na terenie Atamanatu wszystkie tytuły szlacheckie tracą swoją moc, szlachta zostaje zrównana z pospólstwem.
- Głównym organem decyzyjnym Atamanatu jest Rada wszystkich zaporców, przez których rozumie się ludzi posiadających konia.
- ataman, porucznicy, sotnicy i rotmistrze są wybierani i odwoływani przez swoich podwładnych.
- Ustanawia się 72 kurenie, z których każda na swoim rejestrze mieć może 20 000 zaporców.
Wielka Krucjata i Herezja Horusa M30-M31[]
Gdy na Vostroyi nastąpiło zjednoczenie i ustanowiono Techtriarchię, nie wyznający Boga-Maszyny zaporcy zrzekli się w niej swojego przedstawicielstwa w zamian za zachowanie swojej autonomii. Podobnie jak Vostroyanie przyjęli Kult Imperialny za sprawą Świętej Nadalii i dołączyli do Imperium, te jednak nie zważało na lokalne ugody według których Zaporich administracyjnie jest częścią Vostroyi i sklasyfikowawszy je jako planetę agrarną nałożyło oddzielną dziesięcinę. Od tamtej pory nie uległa ona zmianie - cała żywność jaką uda się wyprodukować z wyłączeniem tej potrzebnej dla lokalnej ludności, a ze względu na niezbyt pokaźną populację żadnych żołnierzy. Lecz mimo braku poboru do armii, zaporcy respektujący Ugodę na Pięćsetnym dołączali do Vostroyańskich regimentów w drodze na front.
Herezja Horusa była jedynym momentem gdy zażądano od Zaporich wojska, w przeciwieństwie do Vostroyan, zaporcy nie zignorowali wezwania i z każdego kurenia wyruszyło 10 000 zaporców pod wodzą samego atamana. Tym sposobem uniknęli hańby i obowiązku dostarczania pierworodnych.
Imperium M31-M41[]
Przez 10 mileniów Zaporich zmieniło się jedynie pod względem populacji, mimo nie tak rzadkich tarć granicznych między kureniami był to jednak czas długotrwałego pokoju, wszystkie wrogie inwazje trafiały raczej w orbitującą dalej i bogatszą Vostroyę. Choć nadal uważani są za "anarchiczne zbiegowisko chamów i prostaków", okres zaporsko-vostroyańskiej wrogości dawno minął, zdarzało się nawet, że obiecujący zaporscy dowódcy okazywali się szlachcicami i przyjmując dla odróżnienia tytuł jenerała dostawali pod komendę vostroyańskie regimenty.
Noctis Aeterna M42[]
Powstanie Cicatrix Maledictum i nastanie ciemności spowodowało wielki niepokój na Zaporich, nie wiadomo czy ataman Dostoyevsky żyje, a losy Teofila Jarymowicza i Iwana Wyhowskiego - dwóch głównych kandydatów na jego następcę, także są nieznane. Mimo wszystko zaporcy nadal chętnie ruszają do walki, dołączając do Vostroyańskich transportów.